โสมตังกุย

      โสมตังกุย





ข้อมูลเกี่ยวกับโสมตังกุุย

โสมตังกุย ตังกุย...มีกลิ่นหอม รสหวานเพ็ด มีฤทธิ์ร้อนเล็กน้อย อุดมด้วยวิตามิน บี 1 บี6 บี12 กรดโฟลิก และไบโอติน ช่วยกระตุ้นการไหล เวียนของโลหิต บำรุงเลือด ทำให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ บรรเทาอาการปวดประจำเดือน ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง แพทย์จีนโบราณยกให้ตังกุย เป็นสมุนไพรขนานเอกสำหรับสตรี นอกจากนี้ ตังกุยยังช่วยบรรเทาอาการปวดหัว ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว และเป็นยาระบายอ่อนๆ อีกด้วย สรรพคุณของตังกุยอื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมาก เช่น * เป็นสารต้านการเจริญเติบโตของเชื้อราบางชนิด * ใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง เช่น แก้อาการคัน * ใช้เป็นยาแก้หืด * ใช้เป็นยาแก้ปวด * ใช้ลดไขมันในโลหิต โดยลดการดูดซึมโคเลสเตอรอล เข้าสู่ร่างกาย ซึ่งเป็นการป้องกันโรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด * ต้านการแข็งตัวของเกล็ดเลือด "ตังกุย"เป็นสมุนไพรจีนที่ใช้สำหรับสตรีวัยทอง ใช้กันมานานแล้วใน เอเชีย ให้สารหอมระเหยส่วนที่นำมาใช้เป็นยาคือ "ราก" ให้สารที่ออก ฤทธิ์ชื่อ คูมาริน (coumarins) มีหลายชื่อแล้วแต่จะเรียกกัน ในแต่ละ ประเทศ ได้แก่ TANG QUAI, DONG QUAI, DANG QUAI CHINESE ANGELICA, ANGELICA SINENSIS ในเอเชียส่วนใหญ่จะใช้ตังกุย เสริมสุขภาพให้สตรี แต่สำหรับโสมแล้วใช้เสริมสุขภาพให้บุรุษ "ตังกุย" ใช้รักษาอาการของสตรีดังต่อไปนี้ มีอาการร้อนวูบวาบ, เวลาประจำเดือนมาจะปวดท้องมาก, บำรุงครรภ์ให้สตรี และช่วยให้คลอดบุตรง่าย ดังนั้นฤทธิ์ของ ตังกุยจึงเป็นเหมือนฮอร์โมนเอสโตรเจน (phytoestrogen) ของสตรี, ช่วยให้มดลูกบีบตัวอย่างธรรมชาติ และ คลายตัวตามปกติ, เพิ่มเม็ดเลือดแดงสำหรับ สตรีโลหิตจาง, ทำให้ประจำเดือนมาสม่ำเสมอ และยังมีฤทธิ์เพิ่มการทำงานของตับอีกด้วย ยุวดี สมิทธิวาสน์ ข้อมูลทั่วไป : ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Angelica sinensis ชื่อภาษาอังกฤษ Dong Quai ชื่อภาษาไทย ตังกุย ส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ราก เมื่อเทียบการแพทย์แผนตะวันตกกับแผนตะวันออกแล้ว จะพบว่า ทางตะวันออกเราจะนำหน้าตะวันตกเขาในด้านของการนำเอาวัตถุจาก ธรรมชาติ มาใช้ให้เกิด ประโยชน์สูงสุดซึ่งเราเรียกกันว่า ภูมิปัญญา ตะวันออก "ตังกุย" ก็เป็นสมุนไพรที่มีการนำมาใช้กันจะว่าเป็นพันๆ ป ีเลยก็ได้ ซึ่งมีจีนเป็นต้นตำรับ ด้วยสรรพคุณที่ โดดเด่นในเรื่องของการ บำรุงร่างกายของสตรีเพศ จึงได้รับฉายาว่า "โสมผู้หญิง" (Female ginseng) และได้รับความสนใจเพื่อที่จะค้นค้าหาความลับที่มีอยู่ในพืช ชนิดนี้ เพื่อพัฒนาไปเป็นยาที่มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น ประโยชน์ : ใช้รักษาสมดุลของฮอร์โมนต่างๆในร่างกายรวมไปถึงฮอร์โมนเพศหญิง estrogen ด้วย บรรเทาอาการปวดเกร็ง หรือเลือดออกอย่างผิดปกติในสตรีระยะมีประจำเดือน 1 ลดอัตราเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติในระบบทางเดินปัสสาวะ ระบบหลอดเลือดและหัวใจ โดยรักษาสมดุลของการไหลเวียนโลหิต ในผู้หญิง 2 ทำให้เลือดไปเลี้ยงผิวพรรณมากขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากการไหลเวียน ที่ดีขึ้น ให้สารที่ออกฤทธิ์คล้ายฮอร์โมน (estrogen like action) ช่วยบรรเทาอาการต่างๆ จากภาวะการหมดประจำเดือน (Menopause) 3 ผลข้างเคียงและข้อห้ามใช้ : ผู้ที่ใช้ตังกุยติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ และเป็นคนที่มีผิวพรรณบอบบาง ควรจะเลี่ยงการเผชิญกับแสงแดดโดยตรงเพราะอาจ จะทำให้ผิวหนังแสบคัน และเป็นผื่นแดงได้ ไม่แนะนำให้ใช้ในสตรีมีครรภ์ หรือระยะให้นมบุตร ห้ามใช้ในผู้ที่มีประวัติเป็นเนื้องอก กลไกการออกฤทธิ์ : สารในกลุ่มของ phytoestrogens หรือ ฮอร์โมน estrogen จากพืช จะมีผลคล้ายกับฮอร์โมน estrogen ในผู้หญิง แต่มีฤทธิ์น้อยกว่า แต่มีข้อดีตรงที่ว่าไม่ค่อยพบผลข้างเคียงที่พบในฮอร์โมนชนิดสังเคราะห์ References : Qi-bing M, Jing-yi T, Bo C. Advance in the pharmacological studies of radix Angelica sinensis (Oliv) Diels (Chinese danggui). Chin Med J 1991;104:776-81. Foster S, Yue CX. Herbal Emissaries. Rochester, VT: Healing Arts Press, 1992, 65-72. Hirata JD, Swiersz LM, Zell B, et al. Does dong quai have estrogenic effects in postmenopausal women? A double-blind, Placebo-controlled trial. Fertil Steril 1997;68:981-6.

ตังกุย ชัชวิน เพชรเลิศ “ตังกุย” หรือในตำรับยาไทยเรียกว่า “โกฐเชียง” ในตำรับยาสมุน ไพรจีน ตังกุยเป็นสมุนไพรที่รู้จักกันดีและนิยมใช้กันอย่างมากเช่น เดียวกับโสม ถั่งเฉ้า และเห็ดหลินจือ สูตรอาหารสมุนไพรจีนที่เก่าแก่ ที่สุดที่จารึกไว้ในเอกสารโบราณคือ น้ำตังกุยหลีซื้อ มาตุ๋นแล้วกินเป็นกับข้าวได้เลย ตามสรรพคุณ ตังกุยจะได้มาจากส่วนรากของพืชวงศ์อัม เบลลิเฟอรี่ (Umbelliferae) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่าแองเจลิก้า ไซเนนซิส (Angelica sinensis (Olive) Diels.) เป็นสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม รสหวานออกขมเล็กน้อย จัดอยู่ในกลุ่มพืชสมุนไพรที่มีรสอุ่น กระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิต บำรุงโลหิต ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ และแก้ปวด โดยความนิยมแล้วถือว่าตังกุยเป็นสมุนไพรที่ทรงคุณค่าสำหรับสตรี เนื่องจากเป็นตัวยาที่มีผลต่อมดลูกโดยตรง คือมีสรรพคุณในการช่วยให้ประจำเดือน มาสม่ำเสมอ แก้ปวดประจำเดือน ช่วยบรรเทาอาการปวดหัว ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว (rheumatism) และเป็นยาระบายท้องอ่อน ๆ ด้วย มีรายงานจากการทดลองพบว่า สารสกัดจากตังกุยในส่วนที่เป็นน้ำมันหอมระเหยที่มีจุดเดือดสูงประมาณ 180-210 C. จะมีคุณสมบัติต้านการบีบตัวของมดลูกได้ (ทำให้กล้ามเนื้อคลายตัว) แต่สำหรับในเชิงเภสัชวิทยาแล้วจะเกิดผล 2 กรณี ดังนี้ ประการแรก เมื่ออยู่ในภาวะตั้งครรภ์ มดลูกจะไวต่อภาวะความกดดันในโพรงมดลูกสูง สารสกัดจากตังกุย จะมีผลต่อกล้ามเนื้อมดลูก คือ นอกจากจะลดการบีบตัวแล้ว ยังทำให้การตอบสนองต่อความดันในโพรงมดลูกน้อยลง (decreasing the myometrial sensitivity) และมีผลให้เลือดไปเลี้ยงบริเวณมดลูกมากขึ้นโดยการขยายหลอดเลือด ช่วยลดโอกาสในการแท้งบุตรได้ จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมตังกุยจึงเป็นผลดีต่อสตรีมีครรภ์ ประการที่สอง สำหรับสตรีทั่วไปและสตรีหลังคลอดบุตร ตังกุยจะมีผลต่อระบบประจำเดือน คือ ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ แก้ปวดประจำ เดือน ในตำรับยาจีน จะผสมตังกุยกับหัวแห้วหมู (Cyperus rotundas) โกฐจุฬาลำเภาจีน (Artemisia argyi) เปลือกลูกพรุน (Prunes persica) และดอกคำฝอย (Carthamus tinctorius) เพื่อเป็นยาช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ แม้ว่าคำอธิบายในเรื่องนี้ยังไม่ชัดเจนมากนัก แต่ก็มีรายงานว่า ในสารสกัดของตังกุยทั้งในส่วนของสารสกัดด้วยน้ำ และแอลกอฮอล์ที่ไม่ใช่เป็นสารกลุ่มน้ำมันหอมระเหย มีคุณสมบัติในการกระตุ้นการหดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกได้ดี (คือเพิ่มการบีบตัวของมดลูก) จึงนิยมใช้ตังกุยเป็นยาช่วยในการขับน้ำคาวปลา และช่วยทำให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้น สำหรับการรักษาอาการหลังหมดประจำเดือน มีการทดลองใช้ตังกุยร่วมกับตัวยาอื่นอีก 5 ชนิด ในคนไข้ 43 คน พบว่า ส่วนใหญ่มีอาการดีขึ้น คือ อาการร้อนวูบ มึนงง ตาพร่าและ อาการไม่สบายในช่องท้องจะลดลงประมาณร้อยละ 70 โดยทั่วไปแล้ว ตังกุยก็ เช่นเดียวกับสมุนไพรชนิดอื่น ๆ คือ ถ้าใช้ในปริมาณที่ปกติก็ไม่พบอันตรายอะไร แม้ในบางคนที่ได้รับตังกุยแล้ว เกิดอาการผิดปกติ เมื่อหยุดยา อาการดังกล่าว ก็มักจะหายไป แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะปลอดภัยเสียเลยทีเดียว ถ้าร่างกายได้รับสารใน ปริมาณมาก ส่วนจะมากเท่าใดนั้นคงจะยากที่จะตอบ แต่จากการทดลอง ในสัตว์ โดยใช้สารสกัดด้วยน้ำปริมาณ 0.3-0.9 กรัมต่อน้ำหนักตัว 10 กรัม ฉีดเข้าสู่กระเพาะอาหาร จะมีผลทำให้การเต้นของหัวใจช้าลง ความดันโลหิตลดลง และกดการหายใจ และเมื่อได้รับสารมากขึ้นก็ จะแสดงอาการมากขึ้น แต่จวบจนปัจจุบันก็ยังไม่พบว่ามีผู้ใดได้รับอัน ตรายร้ายแรงจากการรับประทานตังกุยเลย ถ้าดูจากสรรพคุณดั้งเดิมที่ว่า ตังกุยเป็นยาที่ใช้สำหรับบำรุงร่างกายทั่ว ๆ ไป และบรรเทาอาการปวดเมื่อยต่าง ๆ ก็น่าจะใช้ได้ดีทั้งกับผู้หญิง และ ผู้ชาย โดยเฉพาะการมุ่งหวังเพื่อเป็นยาบำรุงร่างกาย เพราะในรากตังกุย นอกจากจะมีวิตามินบี12 ในปริมาณมาก (0.25-0.4ไมโครกรัม/100 กรัม ของน้ำหนักรากแห้ง) ยังมีสารโฟลิค และไบโอติน ซึ่งมีผลต่อการสร้าง ปริมาณเม็ดเลือดแดงในร่างกาย จึงนิยมใช้เป็นยาบำรุงโลหิต ยิ่งกว่านั้น ยังมีการทดลองที่พบและแสดงให้เห็นว่า สัตว์ที่ได้รับสารสกัดจากราก ตังกุยจะมีขนาดและน้ำหนักของตับและม้ามเพิ่มขึ้น เพิ่มประสิทธิภาพ ของเม็ดเลือดขาวชนิดแมคโครฟาจ (macrophage) ในการทำลายสิ่ง แปลกปลอมในร่างกายได้ดีขึ้น และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของตับ ซึ่งจะส่งผลถึงการสร้างระบบภูมิต้านทานของร่างกายที่ดีขึ้น แต่อย่างไร ก็ตามเรื่องนี้ยังมีข้อมูลค่อนข้างจำกัดคงต้องรอผลการวิจัยต่อไป ผลต่อหัวใจและการไหลเวียนของโลหิต พบว่า ตังกุยจะเพิ่มปริมาณการ ไหลเวียนของโลหิตในหลอดเลือดหัวใจ และกระแสโลหิตในร่างกายได้ โดยการทำให้หลอดเลือดขยายตัวมีผลต่อการเต้นของหัวใจ ทำให้ความ ดันสูงขึ้น นอกจากรายงานที่กล่าวมาแล้ว ยังมีรายงานการวิจัยถึงสรรพคุณของ ตังกุยอื่น ๆ ที่น่าสนใจอีกมาก เช่น เป็นสารต้านการเจริญของจุลินทรีย์ บางชนิด ใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง เช่น แก้อาการคัน ใช้เป็นยาแก้หืด ยาแก้ปวดใช้ลดไขมันในโลหิต โดยลดการดูดซึมโคเลสเตอรอล เป็นการป้องกันโรคไขมันอุดตันในเส้นเลือดและต้านการแข็งตัวของ เกล็ดเลือด ในช่วงนี้วงการแพทย์แผนปัจจุบันต่างหันมาสนใจให้ความสำคัญ ต่อสมุนไพรมากขึ้นและยังคงมีการศึกษาวิจัยหาคุณประโยชน์ของ สมุนไพรกันอย่างกว้างขวางและจริงจัง เพื่อค้นหาความลับในการรักษา และบำบัดโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ รวมทั้งเคล็ดลับในการบำรุงสุขภาพ ให้แข็งแรง เพื่อการมีชีวิตที่ยืนยาวและมีสุขภาพดียิ่งขึ้น ที่มา : มหาวิทยาลัยบูรพา